"Practice makes perfect"
“မေနာက္ပါနဲ႔ဦးေလးရာ” “မေနာက္ပါဘူး ငါ့တူရာ” တကယ္ေျပာတာပါ။ တိုးတက္ခ်င္ရင္ ေလ့က်င့္ပါ။ မ်ားမ်ားတိုးတက္ခ်င္ရင္ မ်ားမ်ားေလ့က်င့္ပါ။ တစ္ခုပဲရွိတယ္ ေလ့က်င့္တယ္ဆိုတဲ့ေနရာမွာ နည္းမွန္လမ္းမွန္မဟုတ္ရင္၊ သို႔မဟုတ္ ျဖတ္လမ္းမသိရင္ ဆရာ မျပရင္ ငါးပိဖုတ္ေတာင္ နည္းမက် ဆိုသလို တိုးတက္မႈေႏွးေကြးႏိုင္တယ္။ ထိေရာက္ျမန္ဆန္တဲ့ နည္းလမ္းေတြ သိထားရင္ေတာ့ ပိုျပီးခရီးေရာက္ႏိုင္တာေပါ့ဗ်ာ။
ဓါတ္ပံုပညာေလ့လာေနၾကတဲ့ သူငယ္ခ်င္းေတြအတြက္ က်ေနာ္သိထားသေလာက္၊ ဖတ္မွတ္ေလ့လာထားသေလာက္ ထိေရာက္မယ့္နည္းလမ္းေလးေတြကို ေဝမွ်ေပးခ်င္ပါတယ္။
1. Learn the Basics
ဘယ္ဟာမဆို ေအာက္ေျခကစရမွာပါ။ ေရတြင္းတူးတာက လြဲလို႔ေပါ့ေလ။ ဓါတ္ပံုပညာအေျခခံေတြကို သိေအာင္ေလ့လာပါ။ Exposure ဆိုတာဘာလဲ။ Aperture, ISO နဲ႔ Shutter speed ေတြက exposure ေပၚမွာ ဘယ္လိုသက္ေရာက္မႈေတြ ရွိလဲ။ F-stop ဆိုတာဘာလဲ။ ကင္မရာတစ္လံုး ရဲ႕ အလုပ္လုပ္ပံု အေျခခံကဘာလဲ စတာေတြကို ေလ့လာပါ။ ကင္မရာလက္ထဲေရာက္လာလို႔ မ်က္စိထဲ လွတယ္ထင္တာေတြ ေလွ်ာက္ရိုက္ေပမယ့္ ပံုေကာင္းထြက္လာဖို႔ ခဲယဥ္းပါတယ္။ ကင္မရာကျမင္တာနဲ႔ မ်က္စိကျမင္တာ ဘယ္လိုကြာျခားမႈေတြရွိတယ္ဆိုတာ သိထားဖို႔လိုပါတယ္။ ဒီအေျခခံေတြကို ေလ့လာႏိုင္တဲ့ websites ေတြ အမ်ားၾကီးရွိပါတယ္။ အဲဒီထဲက တစ္ခုကို ေအာက္မွာ လင့္ေပးထားပါတယ္။ အဂၤလိပ္စာ အားနည္းတဲ့ သူငယ္ခ်င္းေတြအတြက္ အဲလိုအေျခခံေလးေတြကို ဘာသာျပန္ျပီး ပုိ႔စ္ေလးေတြ တင္ေပးဖို႔ေတာ့ စိတ္ကူးထားတယ္ဗ်ာ။
https://photographylife.com/what-is-aperture-in-photography
ဒီလင့္က Understanding Aperture - A Beginner's Guide ပါ။ aperture အေၾကာင္း၊ DoF လို႔ေခၚတဲ့ Depth of Field အေၾကာင္းေတြ ရွုင္းျပထားပါတယ္။ အဲဒီကမွ တျခား Shutter, ISO အေၾကာင္းေတြ စပ္ဆက္ေလ့လာႏိုင္ပါတယ္။
2. Get to Know Your Camera
ကိုယ့္ရဲ႕ ကင္မရာဟာ ဘာေတြလုပ္ႏိုင္သလဲ၊ ဘယ္ေလာက္လုပ္ႏိုင္သလဲ၊ ဘယ္လို control လုပ္ရမလဲဆိုတာေတြ သိေအာင္ေလ့လာပါ။ မဟုတ္ရင္ေတာ့ ေမ်ာက္အံုးသီးရသလိုပဲ ေနမွာ။ အေရးၾကီးတဲ့ အခ်ိန္မွာ Aperture/Shutter speed dial ကို ဘယ္ညာ လွည့္မွားေနတာ။ Metering mode ေျပာင္းဖို႔ menu ထဲမွာလိုက္ရွာေနရတာ၊ ISO ဘယ္မွာေျပာင္းရမွန္းမသိတာ စတာေတြနဲ႔ ပံုေကာင္းတစ္ပံုရႏိုင္တဲ့ အခြင့္အေရး ဆံုးရႈံးသြားႏိုင္ပါတယ္ (မယံုမရွိနဲ႔ ကိုယ္ေတြ႔)။ အဲဒါေၾကာင့္ ကိုယ့္ကင္မရာအေၾကာင္း အူမေခ်းခါးမက်န္ မသိေတာင္မွ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားေတာ့ သိထားသင့္တာေပါ့။ အေကာင္းဆံုးက ကင္မရာနဲ႔အတူပါလာတဲ့ Manual ကိုဖတ္ပါ။ ကင္မရာဝယ္တံုးက မပါလာလဲ အင္တာနက္မွာ အလကားေဒါင္းလို႔ရပါတယ္။ ေဒါင္းဖို႔အခက္အခဲရွိရင္ comment section မွာကင္မရာ Model ေပးခဲ့ပါ။ ေဒါင္းျပီး email ပို႔ေပးပါ့မယ္။ စာဖတ္မပ်င္းပါနဲ႔။ ကိုယ့္ကိုယ္ကို သိလွျပီလို႔လဲ ဘယ္ေတာ့မွ မထင္ပါနဲ႔။ Manual ထဲမွာ ကိုယ္မသိတာေတြ အမ်ားၾကီးရွိႏိုင္ပါေသးတယ္။ Manual ကိုေက်ညက္သြားရင္ေတာ့ အံုးသီးကေန ငွက္ေပ်ာသီးျဖစ္သြားျပီေပါ့။
3. Take Your Camera Everywhere
ျဖစ္ႏိုင္ရင္ ခင္မာလာကို မ်က္ေစ့ေအာက္က အေပ်ာက္မခံပါနဲ႔။ သြားေလရာမွာ ကင္မရာပါပါေစ။ ကင္မရာလက္ထဲရွိေနရင္ ရြစိရြစိနဲ႔ ဟိုဟာရိုက္ခ်င္ ဒီဟာရိုက္ခ်င္ျဖစ္တာေပါ့ဗ်ာ။ ပထမေတာ့ point and shoot အဆင့္ေပါ့။ အဲဒီကေန တဆင့္တက္လာရင္ ကိုယ့္ပတ္ဝန္းက်င္မွာရွိတဲ့ အရာေတြကို ပိုျပီး ဂရုစိုက္တက္လာမယ္။ ျမင္တက္လာမယ္။ ဘယ္ဟာေလးကို ဘယ္လိုရိုက္လိုက္ရင္ ပံုေကာင္းေလးျဖစ္ႏိုင္တယ္ ဆိုတဲ့ စိတ္ကူးစိတ္သန္းေလးေတြ ပိုျပီးရင့္က်က္လာမယ္။ ကင္မရာမပါေတာင္မွ စိတ္ကူးထဲမွာ ရိုက္ၾကည့္တက္ေအာင္ ၾကိဳးစားျပီးအက်င့္လုပ္ပါ။တကယ္အက်ဳိးရွိပါလိမ့္မယ္။
4. Learn from the Masters
ဓါတ္ပံုဂရုၾကီးေတြဆီက ရႏိုင္သေလာက္ ေလ့လာသင္ယူပါ။ လူကိုယ္တိုင္သြားျပီး တပည့္ခံရမယ္လို႔ေတာ့ မဆိုလိုပါဘူး။ ျဖစ္ႏိုင္ရင္ေတာ့ ေကာင္းသေပါ့ဗ်ာ။ ဒါေပမယ့္ ဘယ္လိုမွ Ansel Adams ရဲ႕တပည့္ေတာ့ မျဖစ္ႏိုင္ေတာ့ဘူးမလား။ သူတို႔ရဲ႕ပံုေတြက ဘာေၾကာင့္ ဒီေလာက္ေကာင္းေနသလဲ၊ composition အယူအဆေတြ၊ အလင္းအေမွာင္ အယူအဆေတြ ေလ့လာႏိုင္ပါတယ္။ ျပီးေတာ့ စုတုျပဳ လုပ္ရမွာေပါ့။ ဂရုၾကီးေတြလို႔ အမ်ားက လက္ခံထားၾကတဲ့ ဆရာ့ဆရာၾကီးတခ်ိဳ႕နဲ႔ နာမည္ေက်ာ္ ဓါတ္ဆရာတခ်ဳိ႕အေၾကာင္းကို ေလ့လာႏိုင္ေအာင္ link ေလးေတြ ေအာက္မွာေပးထားပါတယ္။
Ansel Adams
Alfred Stieglitz
Henry Cartier-Bresson
Eve Arnold
Tim Hetherington
Zack Arias
Yousuf Karsh
5. Projects, projects, porjects
Project ေတြလုပ္ပါ။ project တစ္ခုျပီးေျမာက္ေအာင္ျမင္ဖုိ႔ဆိုတာ စိတ္ရွည္ဇြဲသန္ဖို႔လိုပါတယ္။ project အဆံုးမွာ တိုးတက္မႈတစ္ခုေတာ့ အနည္းဆံုးရွိမွာပါ။ Project ဆိုတာဘာလဲ၊ ဘယ္လိုလုပ္ရမလဲ မသိေသးတဲ့ သူငယ္ခ်င္းေတြအတြက္ idea ေလးေတြရေအာင္ ထင္ရွားတဲ့ project အခ်ဳိ႕ကို ေဖာ္ျပေပးပါ့မယ္။
365 or Project 365 - ဓါတ္ပံုသမားတိုင္းလိုလို ၾကိဳးစားၾကတဲ့ project ပါ။ ရည္မွန္းခ်က္က ရွင္းပါတယ္။ တစ္ေန႔ကို ဓါတ္ပံုတစ္ပံုႏံႈးနဲ႔ တစ္ႏွစ္စာ ၃၆၅ ပံုရိုက္ပါမယ္လို႔ ေျပာတာပါ။ တစ္ေန႔တစ္ပံုရိုက္ဖို႔ဆိုတာ လြယ္လြန္းတယ္ မထင္ပါနဲ႔။ အခ်ိန္ၾကာလာတာနဲ႔အမွ် ကင္မရာမကိုင္ျဖစ္တဲ့ေန႔ေတြ ရွိလာမွာ က်ိန္းေသေပါက္ပါ။ အဲဒီအခါမ်ဳိးမွာ ငါ့မွ ဒီပေရာဂ်က္ရွိေနတယ္၊ ျဖစ္ေအာင္လုပ္ရမယ္ဆိုတဲ့ commitment ရွိမွသာ ေအာင္ျမင္ျပီးဆံုးႏိုင္မွာပါ။
Project 52 or 52 Weeks - ဒါကေတာ့ 365 ထက္နည္းနည္းပို သက္သာတဲ့ ပေရာဂ်က္ပါ။ တစ္ပတ္ကို တစ္ပံု၊ တစ္ႏွစ္ 52 ပတ္၊ 52 ပံု ရိုက္ရမွာပါ။
100 Strangers - ဒါကေတာ့ အထူးသျဖင့္ Street photographer ေတြအတြက္ပါ။ ကိုယ္မသိတဲ့ လမ္းေပၚက လူစိမ္း အေယာက္ ၁၀၀ ရဲ႕ပံုေတြကို မွတ္တမ္းတင္ဖို႔ပါ။ တစိမ္းတစ္ေယာက္ကို ဓါတ္ပံုသြားရိုက္ဖို႔ဆိုတာ ေပါ့ေသးေသး စိမ္ေခၚမႈမဟုတ္ပါဘူး။ အခန္႔မသင့္ရင္ အနည္းဆံုးေတာ့ အထိုးခံရႏိုင္တယ္ (မ်က္ေစာင္း)။
Nifty Fifty - ဒါကေတာ့ ဓါတ္ဆရာအခ်င္းခ်င္းပဲသိတဲ့ အေခၚအေဝၚပါ။ 50mm Lens ကိုေျပာတာပါ။ 50mm Lens ဟာ လူ႔မ်က္စိနဲ႔ျမင္ရတဲ့ ျမင္ကြင္းနဲ႔ အနီးစပ္ဆံုးတူတယ္လို႔ဆိုပါတယ္။ Crop frame camera အတြက္ေတာ့ 35mm ျဖစ္ပါလိမ့္မယ္။ ဒီပေရာဂ်က္မွာေတာ့ 50mm Lens ကိုပဲသံုးျပီး အခ်ိန္အတိုင္းအတာတစ္ခုအထိ ရိုက္ပါ့မယ္ေျပာတာပါ။ ဥပမာ ၃လ၊ ၆လ စသျဖင့္ေပ့ါ။ တျခား Lens ေတြေျပာင္းမသံုးပဲ၊ အထူးသျဖင့္ Zoom Lens ေတြမသံုးပဲ Fixed focal length lens သို႔မဟုတ္ Prime Lens ေတြပဲသံုးျခင္းအားျဖင့္ composition skill ပိုေကာင္းလာႏိုင္ပါတယ္။ တေနရာထဲ အေသရပ္ျပီး Zoom ေလး ထုတ္လိုက္သြင္းလိုက္ လုပ္ေနတာထက္ ေျခေထာက္ကို အသံုးျပဳ ေနရာယူရေတာ့ ပိုျပီးျမင္တက္လာမွာပါ။ focal length အေသနဲ႔ လိုခ်င္တဲ့အရာေတြပါဝင္လာေအာင္ angle အမ်ဳိးမ်ဳိးကေန အနီးအေဝး ၾကံဆျပီး ရိုက္တက္လာမယ္။ အင္မတန္အက်ဳိးရွိပါတယ္။
Self Portraits - ရိုက္စရာမရွိ ကိုယ့္ဘာသာကိုယ္ ျပန္ရိုက္ဗ်ာ။ တကယ္ေျပာတာပါ။ အခ်ိန္တစ္ခုသတ္မွတ္ျပီးရိုက္မလား၊ ဥပမာ 365 project မွာ self portraits ေတြခ်ည့္ပဲ 365 ပံုရိုက္တာ။ ဒါမွမဟုတ္ Self Portarits 100 ဆိုျပီး ပံု ၁၀၀ ျပည့္ေအာင္ရိုက္တာေပါ့။ ကိုယ့္ပံုကိုယ္ရိုက္တာပဲ လြယ္တယ္မထင္ပါနဲ႔။ ပံု ၂၀ ေလာက္ရိုက္ျပီးရင္ ဘယ္လိုထပ္ရိုက္ရပါ့မလဲဆိုတာ တကယ္ေခါင္းစားစရာျဖစ္လာမွာပါ။ ၾကိဳးစားၾကည့္ေပါ့ဗ်ာ။
Colors - ဥပမာ Red ဆိုျပီး ကာလာအနီေရာင္ေတြကို အသားေပးရိုက္တာမ်ဳိး၊ စာတိုက္ပံုး၊ မီးသတ္ကား စသျဖင့္ေပါ့။ သို႔ကလို ပေရာဂ်က္ေတြ မ်ားစြာရွိပါတယ္။ ကိုယ့္ဘာသာကိုယ္လည္း တီထြင္ၾကံဆႏိုင္ပါတယ္။
အပိုင္း ၂ ကို ထပ္ေရးပါဦးမယ္။